Moeder Aarde, Kosmische Moeder
en Divine Mother

Deze hele website is gewijd aan de vormloze Divine Mother (Goddelijke Moeder). Zij is zowel de spiegel waarin Haar spel van Bewustzijn geprojecteerd lijkt te worden, als de oogverblindende weerspiegelingen zelf. Zij is als een schoot van onvoorwaardelijke Liefde waarin al Haar ogenschijnlijke manifestaties lijken te bewegen als golven van schoonheid en gelukzaligheid in een vormloze oceaan. Ieder van ons is zo’n golf van gelukzalighied… Elk even zo mooi. Terwijl ieder van ons een afgescheiden verschijning lijkt te zijn binnenin Haar dans van dualiteit. Wat een vreugde om Haar spektakel van diversiteiten te aanschouwen.
 
Zij is non-dualistisch en vormloos. Kunnen we dan nog wel spreken van een “Zij”?

Moeder Aarde –> Kosmische Moeder –> Divine Mother
Bijna vanzelfsprekend hebben we het over ‘Moeder Aarde’ als we naar de planeet waarop wij leven beschrijven en bekijken. Moeder Aarde is een algemeen bekende term, omdat we voelen dat de planeet een moeder is die leven aan ons geeft. Zij is de schoot waarin alle levende wezens geboren worden en de schoot waarin wij allen weer zullen terugkeren. Wie wordt er niet geraakt door de balans, kalmte en heiligheid van het bestaan wanneer we ons in de ongerepte natuur bevinden? Hoe kunnen we dan niet in een staat van verwondering zijn? We kunnen gemakkelijk aanvoelen dat wij een onderdeel zijn van iets dat groter is dan de optelsom van alle delen. We kunnen aanvoelen dat er iets aanwezig is dat voorbij de zintuigen gaat of dat er zoiets als “eenheid” bestaat: een energie of bewustzijn dat alles in balans en beweging houdt. Dit gevoel van eenheid kan door iedereen gevoeld worden, ongeacht afkomst, religie en levensgeschiedenis. Het is daarvoor niet nodig om in iets buiten jezelf te geloven. De planeet zien als ‘Moeder Aarde’ is een manier om naar de wereld te kijken en bewondering te hebben voor de heiligheid van het bestaan zonder dat we Haar als een “wezen” of “God” beschouwen. We hebben er simpelweg heel veel bewondering voor! Wauw, kijk eens naar de schoonheid en de diversiteit, kijk eens naar deze prachtige Moeder Aarde!
 
Jij bent Moeder Aarde
Je denkt wellicht dat jij in Haar leeft, of wellicht denk je dat je gemaakt bent van Haar. Maar als je vanaf Haar perspectief kijkt, kun je zien dat: “alles is Haar”. Dus, jij bent Moeder Aarde. Zij is vergelijkbaar met een grote bal klei. Elke ogenschijnlijke vorm die gevormd wordt uit klei, is nog steeds klei. Deze vorm denkt allicht dat het iets anders is, maar het zal altijd alleen maar klei zijn. De naam en vorm zijn slechts op de klei geprojecteerd, aan de klei toegevoegd. De naam en vorm verdwijnen zodra de vorm weer terugkeert in de bal van klei. Zo is ook Moeder Aarde Eén. Zij lijkt zich te vervormen, veranderen, transformeren en manifesteren in verschillende vormen uit haar eigen “materiaal”. De hoeveelheid materiaal die Moeder Aarde vormt, blijft altijd hetzelfde. Jij, als zijnde een lichaam, manifesteerde uit Moeder Aarde en keert naar Haar terug wanneer het lichaam doodgaat.
 
Kosmische Moeder
Als je op deze manier naar Moeder Aarde kijkt dan kun je zien dat er eigenlijk iets groters gaande is. We zijn niet alleen een manifestatie van Moeder Aarde. Wij zijn een ogenschijnlijke manifestatie binnenin het universum, wat we op speelse wijze kunnen zien als Kosmische Moeder. Wetenschappers zeggen dat wij allen gemaakt zijn van sterrenstof. Sterren exploderen geregeld in dit universum. Gedurende de opbouw van de explosie onstaat er een intense fusie in de kern van de ster. Tijdens deze fusie manifesteren de elementen zich een voor een van simpele elementen tot de zwaardere elementen van de periodieke tafel. Wanneer de ster explodeert, dan barsten deze elementen uiteen en vliegen door het universum in de vorm van sterrenstof. De planeten zijn gemaakt van dit sterrenstof en dus ben jij dat ook. Net als bij de term “Moeder Aarde” kunnen we gemakkelijk zien dat de term “Kosmische Moeder” gebruikt kan worden zonder dat het religieuze vormen aanneemt. Het is zonder religie mogelijk om er bewondering voor te hebben zonder het universum te hoeven zien als een God. Als je op deze manier naar het bestaan kijkt dan krijg je een goed idee van wat jouw plek is binnenin het universum. Het geeft je perspectief van wie en wat je bent. Je bent een ogenschijnlijke vorm binnenin het universum. Het enige dat er is, zijn de elementen. Het label “mens” is slechts op de elementen, de sterrenstof geprojecteerd. Het label “mens” is aan de sterrenstof toegevoegd!
 
Vormloze Moeder of Divine Mother
Wanneer je toestaat dat je bewustzijn nog verder expandeert, dan kun je zien dat er nog iets groters gaande is. Er zijn drie verschillende staten waarin je lijkt te opereren. Drie verschillende staten van Bewustzijn. De eerste is de ervaring van het wakker zijn, de tweede het kunnen dromen en de derde ervaring wordt benoemd als diepe slaap. We bewegen elke avond heen en weer tussen deze drie staten. We zijn allen bekend met deze drie staten. De yogis hebben ons verteld dat op eenzelfde manier als dat wij het hele universum kunnen zien als een ‘wereld’, er nog twee ‘werelden’ zijn waarin we spelen: de droom-wereld en de diepe-slaap-wereld. Ondanks dat het bestaan van deze werelden niet kan worden bewezen met wetenschappenlijke middelen, is het wel bewezen door herhaalde ervaringen van de yogis. Als je het bestaan door deze ogen bekijkt en ziet dat er drie verschillende levels van realiteit zijn, is het wederom niet nodig om te geloven in een “wezen” of “God” die buiten jouw is, omdat je deze levels van realiteit elke dag zelf ervaart.
 
Vormloos Bewustzijn in Waken, Dromen en Diepe Slaap
Als je ‘het bestaan’ op deze manier ziet, dan kun je jezelf afvragen: “wat is dat bewustzijn dat altijd aanwezig is in alle drie de staten?” Want… het is makkelijk om te zien dat er bewustzijn is in de Waakstaat. Maar er is ook bewustzijn als je slaapt: je kunt wakker zijn in de Droomstaat. Sommigen hebben zelfs ‘controle’ over hun dromen. Als je na het slapen wakker wordt dan kun je je dromen soms herinneren. Dit laat zien dat er iets wakker is, iets is bewust en alert als je droomt en dus is er bewustzijn. Zelfs in de Diepe Slaapstaat is er bewustzijn. Als je ontwaakt uit een diepe slaap en iemand vraagt jou “hoe heb je geslapen?”, dan kun je antwoord geven. Soms heb je een goede diepe slaap gehad en soms kijk je terug en zeg je: “Ik heb geen goede diepe slaap gehad”. Dit betekent dat er iets wakker was, zelfs in deze staat van Bewustzijn. Hoe is het anders mogelijk dat je een mening of herinnering hebt van de staat van diepe slaap? Dat kan dus doordat er iets wakker is wanneer ‘jij’ in diepe slaap bent. Je kunt dit alles optellen: iets is bewust in de Waakstaat, Droomstaat én in de Diepe Slaapstaat. Wat is dit ‘iets’ dan? Er moet wel iets zijn dat voorbij deze drie gaat. Dat aspect wordt Puur Bewustzijn genoemd en ligt voorbij de ervaring van Waken, Dromen en Diepe Slaap. Dit Pure Bewustzijn is vormloos, eeuwig en niet aan verandering onderhevig. Het speelt in de staten van Waken, Dromen en Diepe Slaap. Het is dat ene ‘iets’ dat alledrie de staten met elkaar in gemeen hebben. Het is de basis waarin alle ogenschijnlijke ervaringen van wakker, dromen en diepe slaap lijken plaats te vinden. Je ziet de realiteit als een Non-dualistische Realiteit als je het op deze manier bekijkt. Er is maar één Puur Bewustzijn dat speelt als waken, dromen en diepe slaap. Als je deze non-dualitische filosofie omarmt, of je voelt intuïtief aan dat alles één is, dat er geen tweede is, dan kun je dit vormloze, pure bewustzijn zien als Vormloze Moeder of Divine Mother. Nogmaals, dit hoeft niet gezien te worden als een ‘wezen’ of God die buiten jou ligt. Net zoals je gemanifesteerd bent uit de aarde en sterrenstof, zo ook ben je gemanifesteerd uit deze vormloze grond. De naam ‘mens’ is geplaatst op deze ogenschijnlijke vorm binnen vormloosheid.
 
Bewondering hebben voor het Vormloze is niet gelijk een religie
Ik heb het voorbeeld van Moeder Aarde gebruikt om je bewustzijn te laten expanderen en je te laten zien dat het hebben van bewondering voor datgene dat we Divine Mother noemen totaal niet gerelateerd is aan religie. Heb je het gevoel dat je onderdeel bent van een religie als je bewondering hebt voor Moeder Aarde? Niet noodzakelijkerwijs, toch? En dus kun je op eenzelfde manier bewondering hebben voor het vormloze en het een Moeder noemen. Je kunt de heiligheid (sacredness) van het bestaan in je hart houden als zijnde een Vormloze Moeder waarin alle ogenschijnlijke manifestaties zich lijken voor te doen. Zij is niet een “wezen” buiten ons; wij zijn een verschijnende vorm binnen de vormloosheid. Het is niet een religie, het is een bewustzijn van de realiteit van het bestaan om ons heen. Dat is waarom het vormloze in tantra Tripura Sundari wordt genoemd. Zij is de meest prachtige Eén (sundari) die in de drie (tri) steden (pura) van Waken, Dromen, en Diepe Slaap gevestigd is. Zij is geen “wezen”, zij is dat vormloze Bewustzijn dat zich spelenderwijs lijkt voor te doen als de drie staten van Bewustzijn.
 
Non-dualisme en Dualisme
Als jouw kijk op de wereld non-dualistisch is, dan moet je ook in staat zijn om het ogenschijnlijke dualisme om je heen te verklaren. In de directe ervaring van vormloosheid, die we Zelf-realisatie noemen, verdwijnen alle ogenschijnlijke vormen. Hoe kun je dan de verschijning van vormen verklaren als je niet in totale vormloosheid bent? Diverse verklaringen zijn ons aangeboden. De één zegt dat twee losstaande dingen zich bevinden in een eeuwige dans, namelijk de vorm en het vormloze. Dit is eigenlijk een dualistische filosofie omdat twee dingen gelijktijdig bestaan. Een ander zegt omdat de vorm niet echt is, maar wel echt lijkt te zijn, het niet nagestreefd moet worden, op welke manier dan ook. Hier is de practice om alle ‘vorm’ opzij te zetten. De laatste manier om vorm te zien is dat het slechts lijkt alsof vorm echt is, maar het tegelijkertijd een geweldige speeltuin is om in te spelen als je weet dat het vormloze het ware thuis is.
 
In onze Traditie wordt het ogenschijnlijke dualisme niet gezien als slechts een illusie, als onwerkelijk. Als iets dat opzij gezet moet worden alsof het “slecht” is en dat we onze tijd daar niet mee moeten verspillen. Het wordt gezien als een geweldige dans of spel van Bewustzijn. Ja, het moet inderdaad opzij gezet worden om het vormloze te ervaren. In de ultieme overgave wordt al het ogenschijnlijke dualisme tijdelijk opzij gezet. Om dit te kunnen doen moet eerst de ogenschijnlijke dualiteit tot op zekere hoogte getraind worden. Dan kan het opzij gezet worden, en dan kunnen vorm en het vormloze samen dansen in totale wakkerheid! En toch, ondanks dat deze manifestatie slechts relatief gezien echt is, een illusie is, betekent dat niet dat het niet prachtig is. Je kunt er wel van genieten! Swami Rama heeft gezegd dat hij zijn hele leven gewijd heeft aan het leren kennen van deze oever én de andere oever. Met deze oever doelde hij op de ogenschijnlijke dualiteit en met de andere oever het vormloze. We moeten eerst van deze oever naar de andere oever om het bestaan te leren kennen zoals het werkelijk is. Maar de reis is dan niet voltooid. Dan kan ook deze oever bemeesterd worden. Men kan in beiden tegelijk zijn, het vormloze ervarend als thuis én spelen in de ogenschijnlijke vorm!
 
Oh, hoe geweldig is dit verschijnende spel van dualiteit, dat eigenlijk vormloos is…
 
Niet een religie
Voordat ik verder duik in dit hele Vader en Moeder verhaal wil ik graag nogmaals duidelijk maken dat dit alles wellicht klinkt als een religie, maar dat niet is. Het klinkt misschien alsof je ergens in moet geloven, in een Haar of een Hem, maar er is geen blind geloven nodig. Communicatie bestaat veelal uit woorden en we moeten het daarmee doen als voornaamste middel om dingen te uit te leggen. Hoe kun je de vormloze non-dualistische Realiteit uitleggen aan de ‘mens’ die leeft in vorm? Hoe kun je iemand die de intuïtie van het vormloze heeft, begeleiden van vorm naar vormloos? Woorden worden gebruikt om het onbeschrijflijke te beschrijven. De realiteit zien als non-dualistisch is een manier om de realiteit te bekijken. Het hebben van een wereldbeeld is niet gelijk een religie. Kijkend naar de wereld in en om ons heen en het hebben van een filosofie om je wereldvisie te beschrijven betekent niet dat je gelooft in iets dat buiten je ligt. Je zegt enkel dat dit de manier is waarop je het bestaan ziet. In onze traditie en in al onze practices is religie niet nodig, maar als je er één hebt dan hoef je die niet te verlaten. Onze practices leiden je door lichaam, adem en mind om hieraan voorbij te gaan naar vormloze Bewustzijn. Dat is alles. Dit artikel is bedoeld om te beschrijven hoe ik het “Pure Bewustzijn voorbij de mind” zie, als een Moeder, omdat het helpt om mijn bewondering te vergroten.
 
Zowel Moeder als Vader
Waarom Moeder? En niet Vader? Beiden worden eigenlijk gebruikt. Swami Rama spreekt vaak van de Meester van het Leven (Lord of Life). Beiden zijn één en hetzelfde.
Als je de intuïtie hebt dat alles één is, en geen twee, dan zul je een manier moeten vinden om de ogenschijnlijke dualiteit te beschrijven. Omdat de ogenschijnlijke dualiteit zo vanzelfsprekend is! Hierboven werden drie manieren beschreven:
1) Twee gescheiden/op zichzelf staande dingen bevinden zich in een eeuwige dans; de vorm en het vormloze. (Yoga filosofie: Purusha and Prakriti)
2) Aangezien vorm niet echt is, slechts lijkt alsof het echt is, moet het niet nagestreefd worden. Hierbij zijn alle practices gericht op het opzij zetten van de illusie van vorm. (Vedanta filosofie: Brahman en Maya)
3) Vorm lijkt alleen maar echt. Het is een geweldige speeltuin om in te spelen als je het vormloze ziet als het ware thuis. Deze kijk op non-dualisme betekent een onafscheidelijke vermengde dans van twee verschijnende aspecten van Puur Bewustzijn die altijd één en hetzelfde zijn. (Tantra: Shiva en Shakti)
 
Wat zijn deze twee aspecten die samen dansen? Het eerste is het vormloze dat nooit verschijnt als de manifestatie, het is altijd ongemanifesteerd. Het tweede is een ogenschijnlijke kracht binnenin het vormloze waarin de ogenschijnlijke vormen tevoorschijn lijken te komen. Beiden zijn vormloos omdat ze zich allebei binnenin het vormloze pure Bewustzijn bevinden. Deze twee aspecten worden gesymboliseerd als man en vrouw. Waarom? Het is niet moeilijk om je voor te stellen dat deze twee aspecten gesymboliseerd worden als man en vrouw omdat het leven om ons heen afhankelijk is van de dans tussen deze twee. Als de vorm van man en vrouw samen danst dan blijft het leven zich uiten in nieuwe vormen, generatie na generatie. Het ogenschijnlijke vermogen om te manifesteren binnenin vormloosheid is toegeschreven aan de vrouwelijke kracht. Dit is logisch omdat zij degene is die nieuwe vormen ter wereld brengt. Het vormloze ongemanifesteerde aspect van Bewustzijn heeft de naam Shiva gekregen en de ogenschijnlijke manifesterende kracht van Bewustzijn heeft de naam Shakti gekregen. De voorstelling van Shiva is mannelijk en die van Shakti is vrouwelijk. De één is de Meester van het Leven en de ander is Divine Mother. Maar weet ook dat er eigenlijk geen vrouwelijk bestaat, evenals mannelijk, evenals beide, evenals geen van beide. Het enige wat er gaande is, is dat vormloos Bewustzijn speelt als vorm.
 
Het hoogste inzicht van tantra is dat Shiva en Shakti één en hetzelfde zijn. En dus is het logisch om beiden als even belangrijk te zien!
 
De drie stromigen werken samen
In onze traditie worden bovenstaande drie manieren niet gezien als drie verschillende opties, maar als drie stromingen die samenwerken. Je kunt eigenlijk zeggen dat je deze drie verschillende filosofieën of stromingen niet eens hoeft te scheiden. Er is één Realiteit en daar op deze drie manieren naar kijken laat zien hoe geweldig de dans van Eén Puur Bewustzijn is.
 
De manier waarop je het vormloze non-dualistische Bewustzijn wilt zien hangt af van jouw achtergrond. Wij zien het graag als Moeder, maar dit betekent niet dat we Vader uitsluiten. Het zien als moeder is voor mij een manier om de bewondering te vergroten. Voor de vormloze Realiteit en de ogenschijnlijke dualiteit die daarin lijkt te bestaan. Ik hoop dat ik begrijpelijk heb gemaakt dat ik het dus niet als een vrouwelijke godheid zie. De Absolute Realiteit is vormloos en dat vormloze wordt benoemd als Haar omdat we vastzitten aan het kiezen van woorden binnen taal!
 
Divine Mother is het één-worden van Shiva en Shakti
Divine Mother werd gebruikt door Swami Rama om Shakti te zien als de manifesterende kracht van Puur Bewustzijn, maar ook als zijnde Shiva en Shakti. In het boek ‘Choosing a Path’, schrijft Swami Rama: “De éénwording van Shiva en Shakti heet Divine Mother”.
 
Tripurasundari
In Tantra wordt het woord moeder gebruikt. In deze filosofie wordt het vrouwelijke geslacht gebruikt als er gesproken wordt over Puur Bewustzijn. Dat in tegenstelling tot andere filosofieën die refereren aan Hem of een neutraal geslacht. Het vormloze Bewustzijn dat speelt als de ogenschijnlijke dualiteit staat bekend als Tripura Sundari. Tripura Sundari betekent; de meest prachtige Eén (sundari) die in de drie (tri) steden (pura) van Waken, Dromen, en Diepe Slaap gevestigd is. Dit betekent dat ze geen van de drie steden is, omdat Zij hierin ronddwaalt. En dus gaat zij daar aan voorbij. Zij gaat voorbij vormen, voorbij de drie lagen van Waken, Dromen en Diepe Slaap. Tripura Sundari wordt ook wel gezien als Divine Mother. Naast Tripura Sundari zijn er nog 9 andere Mahavidyas. Deze 10 Mahavidyas zijn de 10 aspecten van Goddelijkheid van vrouwelijke vormen: Kali, Tara, Tripura Sundari (Shodashi), Bhuvaneshvari, Bhairavi, Dhumavati, Bagalamukhi, Matangi, Kamala. Zij zijn allen geïllustreerd als mensachtige vormen. Maar onthoudt dat er maar één Puur Bewustzijn is, één Non-dualistische Realiteit. Wanneer je het non-dualistische Bewustzijn vasthoudt als Moeder of Vader, vergeet dan niet dat het geen van beiden is, omdat het voorbij gaat aan eigenschappen, namen en vormen.
 
Leef in heiligheid
Het is mijn hoop om te kunnen uitdrukken dat je in de heiligheid (sacredness) van het bestaan kunt leven, zonder dat het een religie is. Ik zie en voel (veelal in het Westen) dat er een weerstand is naar heiligheid of goddelijkheid omdat het vaak verbonden wordt aan religie. In sommige plekken die ik ken en bezoek, om te beginnen met het land waarin ik geboren ben, Nederland, is de dogmatische religie veelal achtergelaten. Het magische van het bestaan lijkt daardoor ook te zijn weggegaan. Dit is net als het weggooien van een kind met het badwater (= een Amerikaans gezegde). Je kunt leven in absolute verwondering van puur Bewustzijn én de dans van de ogenschijnlijke dualiteit, zonder blind te geloven in iets buiten jezelf. Je hoeft je kracht, wijsheid, ongelofelijke capaciteit om wakker to worden en om de directe ervaring van het Pure Bewustzijn te ervaren niet weg te geven voor iets buiten jezelf. Het zien van de realiteit als een Vormloze Divine Mother, het zien van de realiteit als Eén, betekent dat jij volledige verantwoordelijkheid hebt! Jij kunt de ideeën van gescheidenheid verwijderen. Je kunt practice doen om de valse identiteiten te verwijderen en wakker te worden in je ware Identiteit; namelijk dat jij Puur Bewustzijn bent. Vormloze Moeder is net als Moeder Aarde, een bal van klei. Echter, Zij is vormloze klei en als het gekleid wordt in een vorm dan vergeten we dat alles klei is. We identificeren onszelf met de vorm in plaats van met de klei. Gescheidenheid en dualiteit lijkt echt te zijn en dus lijden we.
 
Diegenen die binnenin zichzelf een gevoel van weerstand naar bewondering en heiligheid kunnen observeren, zouden het misschien waardevol vinden om te kijken naar deze weerstand in relatie tot je kleuringen rondom religie. Maar dit hoeft hier niet per se iets mee te maken te hebben…
 
Goden
Door de geschiedenis heen hebben mensen zowel Hem als Haar gezien als goden, hetzij als verschijningen in dromen, gedachten, verbeeldingen, hallucinaties, verhalen, meditatie en contemplatie. Ik kan me voorstellen dat, wanneer het Pure Bewustzijn een vorm aanneemt om een oprechte student te behagen en te dienen omdat hij het vormloze nog niet kan bevatten (of voor welke reden van ook), deze een ontzettend mooie, symbolische vorm aanneemt die overweldigend is voor de zintuigen. Hoe kan een vorm het vormloze dragen op een manier dat het de omvang en de onbegrensdheid van het vormloze niet verliest?

Tripura Sundari niet als een Godin

Ik laat je deze afbeelding zien omdat dit één van de manieren is waarop Divine Mother als Tripura Sundari wordt geportretteerd. Ze is prachtig, nietwaar? Sommigen denken wellicht dat dit daadwerkelijk Divine Mother is. Maar dit is niet de manier waarop ik Haar zie. Ik zie haar niet als een wezen. Ik zie Haar op dezelfde manier waarop velen de aarde als moeder zien, zoals ik aan het begin van deze pagina heb beschreven. Haar zien met een bepaalde vorm zou ervoor kunnen zorgen dat er een gehechtheid naar de vorm komt, en dat kan een obstakel worden om bij de ware vormloze “haar” te komen. Maar als deze vorm hulpzaam is voor je, gebruik het dan. Gebruik het als symbool. Elke vorm kan je helpen herinneren aan het vormloze. Uiteindelijk zal elke vorm, woord, verbeelding losgelaten moeten worden om de echte directe ervaring van de vormloze non-dualistische Realiteit te hebben! Zelfs het woordje Divine Mother!

Practice wordt intern gedaan

In onze traditie worden alle practices intern gedaan. Alle verering is intern. Meditatie op vorm leidt naar vormloze meditatie. Het object van meditatie is Zelf-realisatie. Het object is het vormloze pure Bewustzijn of Tripura. Religies, goden en externe rituelen zijn niet nodig. Alle practices zijn ervoor gemaakt om door lichaam, adem en mind te gaan en vervolgens ook voorbij de mind te gaan!

Je kunt van alles gebruiken om Divine Mother of de Non-dualistische Realiteit te symboliseren of illustreren zodat het je helpt om het vormloze te onthouden. Het is niet nodig, maar het kan wel helpen Je kunt direct het vormloze onthouden als het vormloze.

Swami Jnaneshvara schrijft: ‘In onze traditie worden goden gezien als symbolen, niet als realiteiten die vereerd worden.’ Swami Rama beschrijft het mooi in zijn commentaar op de Bhagavad Gita (3.11-3.12):
De onwetende denkt dat goden in hemelse werelden wonen en dat zij controle hebben op het menselijk lot. Zulke goden zijn slechts een projectie van de interne organisatie van diegene, de creatie van goden in de externe wereld is een projectie van het onbewuste. Het geloof in goden was gecreëerd om diegenen te helpen die zich niet bewust zijn van hun interne middelen en die de behoefte hebben om van bovennatuurlijke krachten een object te maken. Zij hebben de behoefte om in goden te geloven die hen helpen met het vervullen van verlangens, omdat ze het gevoel hebben dat ze die verlangens niet kunnen vervullen met hun eigen middelen. Er wordt gezegd dat diegenen die goden hebben gezien dwazen zijn, omdat zij iets van zichzelf hebben gezien terwijl ze onterecht geloven dat ze goden hebben gezien. Externalisten hebben goden gecreëerd voor hun eigen gemak, in werkelijkheid zijn die goden symbolen voor onbekende fenomenen die zich binnenin plaatsvinden.

Voor die aspiranten die niet op het attribuut-loze Eeuwige kunnen contempleren, worden symbolen aanbevolen door spirituele leraren. Op het pad van meditatie worden bepaalde symbolen gebruikt om de mind eenpuntig te maken. De student wordt dan geadviseerd om voorbij het symbool te gaan om de betekenis ervan te begrijpen, in plaats van eeuwig afhankelijk te blijven van het symbool. En dus wordt het symbool achtergelaten en gaat men vooruit (in meditatie).

Sri Yantra
De vorm die niet alleen Divine Mother als vormloos representeert, maar ook Haar schijnbare manifestatie, is de Sri Yantra. Deze vorm is het “zien” dat samengaat met het “geluid” AUM. Het is de Yantra van Sri. Mantra is de wetenschap van geluid en Yantra is de wetenschap van vorm. Deze Yantra is niet slechts een beeld, zoals een mooie tekening. Het is een visuele representatie van Puur Bewustzijn, net als dat AUM de vibratie is die het gehele bestaan vertegenwoordigd. AUM duidt het Non-dualistische Bewustzijn aan en leidt je van Waken, Vaishvanara, Grove, Bewust (A van AUM Mantra) door Dromen, Taijasa, Subtiel, Onbewust (U van AUM Mantra) door Diepe Slaap, Prajna, Causaal, Onderbewust (M van AUM Mantra) naar Stilte, naar Brahman, Tripura, Divine Mother, Puur Bewustzijn. En dus, net als AUM, begeleidt de Sri Yantra je terug naar het vormloze. De deur naar het vormloze is de bindu die in het centrum van de Sri Yantra ligt (dit is dezelfde stip als die van het AUM-symbool). De bindu is het punt vanwaaruit het gehele bestaan explodeert naar vorm en het moet worden doorstoken om de directe ervaring van het vormloze te hebben.

Swami Rama: Het proces van manifestatie komt voort uit de ultieme Realiteit en beweegt naar expansie door middel van het splitsen van de originele eenheid in tweeën; Shiva en Shakti. Dit zijn de latente en actieve aspecten van bewustzijn die zich bevinden in eeuwige eenheid. En dus bevindt de potentie van alle energie en elementen in het universum, van meest subtiel naar meest grof, zich binnenin het zaadje van deze twee fenomenen. Deze perfecte stilte, genaamd Samvit, manifesteert zich in 36 gradaties van kosmische evolutie; de gehele wereld is een voortdurende ontplooiing van wat al in Samvit ligt en alles zal zich weer oplossen/ontbinden in deze oorsprong. Het gehele proces van expansie en oplossing wordt getoond in de Sri Yantra.

Alle vormen manifesteren van eenheid naar diversiteit en keren dan weer terug naar eenheid. Dit is de eeuwige wet van de cycli van het universum. Dit wordt overal in gereflecteerd. In de filosofie van Sri Vidya zijn deze twee bewegingen bekend als oplossing/ontbinding (layakrama) en evolutie (srstikrama), en zij worden afgeschilderd als concentrische vierkanten en cirkels én de vervlochten, omgekeerde en rechtopstaande driehoeken van Sri Yantra, die het bindu punt Samvit in het centrum gevestigd heeft. Deze eenheid van Shiva en Shakti heet Mother Divine. (uit ‘Choosing a Path’)

Een andere manier om een routebeschrijving van manifestatie te maken met het Centrum van Bewustzijn of Divine Mother in het midden, kun je doen door de cirkel-diagram te expanderen. Dit diagram is een routebeschrijving van zowel de microkosmos als de macrokosmos, waarbij het vraagteken het ware Zelf of bestaan representeert. Ons ware Zelf is op dit moment onbekend en wordt benoemd met velen verschillende namen. Daarom is het vraagteken in het midden van de cirkel geplaatst en representeert het ons Ware Zelf, Atman, Brahman, Divine Mother of Tripura Sundari.

Bovenstaande afbeeldingen zijn geïnspireerd op het cirkel diagram (hieronder)

Conclusie: Er zijn vele vormen om Divine Mother, of Mother Divine, te symboliseren of illustreren, allen met één doel: om je te begeleiden naar de directe ervaring van Haar als vormloos, oneindig, non-dualistisch bewustzijn… Je mag deze vormloosheid op elke manieren omarmen, zodat het je voorbij de vorm kan brengen!
 
Leef in heiligheid. Heb bewondering voor de Vormloze Moeder, de schoot waarin alles lijkt te spelen als ongelooflijke golven van gelukzaligheid en schoonheid.